Xây dựng nhà cửa không chỉ là việc chọn vật liệu, thiết kế, mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc từ các quan niệm dân gian. Những quan niệm này được truyền qua nhiều thế hệ với niềm tin rằng tuân theo chúng sẽ giúp gia đình có được may mắn, thịnh vượng, và tránh những điều xui rủi.
1. Chọn hướng nhà
- Hướng Nam: Trong văn hóa Á Đông, xây nhà hướng Nam thường được coi là tốt nhất, vì khí hậu gió mùa giúp ngôi nhà ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè. Người ta tin rằng hướng Nam sẽ mang lại tài lộc và hạnh phúc cho gia chủ.
- Tránh hướng Tây: Hướng Tây được cho là không tốt vì nắng gắt buổi chiều sẽ làm không gian nóng bức, khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe của người sống trong nhà.
- Hướng Đông: Hướng mặt trời mọc, tượng trưng cho sự khởi đầu mới, phù hợp với người mong muốn sự thăng tiến và phát triển.
2. Chọn ngày, giờ động thổ
- Chọn ngày đẹp, giờ tốt: Động thổ hay khởi công là sự kiện quan trọng, phải chọn ngày đẹp, giờ hoàng đạo để đảm bảo sự thuận lợi trong quá trình xây dựng. Các ngày hoàng đạo thường được chọn là ngày có thiên can và địa chi tốt, tương sinh với mệnh của gia chủ.
- Tránh ngày Tam Nương, Sát Chủ: Ngày Tam Nương (mùng 3, mùng 7, ngày 13, 18, 22, 27 âm lịch) và Sát Chủ là những ngày xấu trong quan niệm dân gian, không nên thực hiện các công việc quan trọng như xây nhà.
3. Chọn người cầm cuốc động thổ
Người đầu tiên cầm cuốc động thổ xây nhà rất quan trọng, phải là người có tuổi hợp với gia chủ, không phạm vào các năm Kim Lâu, Hoang Ốc hay Tam Tai. Người này nên là người có sức khỏe tốt, gia đình êm ấm và sự nghiệp thành đạt để mang lại phước lành cho gia đình chủ nhà.
4. Kiêng kỵ về số tầng, số bậc thang
- Số tầng: Số tầng của ngôi nhà cũng cần chú ý, thường nên tránh các con số như 4 vì trong quan niệm dân gian, số 4 thường đồng âm với chữ “tử” (chết). Số tầng nên chọn là các số lẻ như 1, 3, 5 vì các số lẻ tượng trưng cho sự sinh sôi, phát triển.
- Số bậc thang: Khi xây bậc thang, người ta thường áp dụng quy tắc “Sinh – Lão – Bệnh – Tử” (sinh ra, già đi, bệnh tật, chết). Vì thế, số bậc thang cần kết thúc vào chữ “Sinh” để mang lại sự phát triển và tài lộc.
5. Phong thủy trong việc bố trí các phòng
- Phòng thờ: Phòng thờ cần được đặt ở vị trí trang trọng, không bị các phòng khác đè lên. Hướng bàn thờ phải hợp với hướng nhà và tuổi của gia chủ để mang lại phúc lộc cho gia đình.
- Phòng bếp: Phòng bếp nên được đặt ở vị trí kín đáo, tránh nhìn thẳng ra cửa chính vì theo quan niệm dân gian, bếp là nơi giữ của cải, tài lộc. Nếu bếp nhìn ra cửa chính, tài lộc dễ bị thất thoát.
- Phòng ngủ: Phòng ngủ không nên đặt phía trên bếp hoặc nhà vệ sinh, điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tài vận của gia chủ.
6. Lễ cúng nhập trạch
- Lễ nhập trạch: Khi hoàn thành việc xây dựng, trước khi chuyển vào ở, gia chủ cần làm lễ cúng nhập trạch. Đây là nghi thức để xin phép thần linh cho gia đình được vào ở, và cũng là dịp để mời tổ tiên về nhà mới. Lễ vật thường bao gồm gạo, muối, nước, hương, hoa quả, rượu và bánh chưng. Gia chủ phải đích thân mang bát hương, tiền và gạo vào nhà để cầu mong sự may mắn và bình an.
7. Kiêng kỵ khi dọn về nhà mới
- Không dọn vào nhà mới vào buổi tối: Theo quan niệm dân gian, dọn nhà vào buổi tối sẽ mang lại những điều không may mắn. Thời điểm dọn nhà tốt nhất là vào buổi sáng hoặc trước 3 giờ chiều.
- Không ngủ trưa tại nhà mới trong ngày đầu tiên: Gia chủ và các thành viên không nên ngủ trưa vào ngày đầu tiên vào nhà mới để tránh sự trì trệ, thiếu may mắn.
8. Kiêng kỵ về cây xanh trước nhà
- Cây trước nhà: Cây xanh mang lại sinh khí tốt cho ngôi nhà, nhưng cũng cần lưu ý tránh trồng những loại cây lớn, có rễ to trước cửa chính. Điều này có thể tạo cảm giác nặng nề, cản trở luồng sinh khí đi vào nhà, làm giảm may mắn của gia đình.
9. Chọn tuổi làm nhà
Trong dân gian, việc chọn tuổi để làm nhà rất quan trọng. Người ta thường tránh làm nhà vào các năm mà gia chủ phạm phải Kim Lâu, Hoang Ốc, hoặc Tam Tai, vì những năm này có thể mang lại vận rủi, bệnh tật, và khó khăn. Nếu gia chủ phạm tuổi không tốt, người ta có thể mượn tuổi của người thân hoặc người quen để tiến hành xây dựng.
Kết luận
Những quan niệm dân gian về xây nhà có nguồn gốc từ sự tin tưởng vào sự cân bằng giữa tự nhiên và con người, mong muốn tạo ra môi trường sống thuận lợi, mang lại may mắn, và tránh những rủi ro. Dù không hoàn toàn dựa trên cơ sở khoa học, nhưng với nhiều người, tuân thủ những quan niệm này là cách để có được cảm giác an tâm và tinh thần tích cực khi khởi công xây dựng một ngôi nhà mới.
